Ülke
Künyesi
Ülke Adı
Polonya Cumhuriyeti
Başkent
Varşova
Resmi Dil
Lehçe
38,422,3462
Üyesi veya
Ev Sahibi Olduğu Önemli Birlikler
BM (BMMYK, UNESCO, DSÖ, IMF, UİKB); AB; Avrupa Konseyi;
IAEA; ILO; IMF; KEİ (gözlemci); NATO; AGİT; DTÖ; CEI; Weimar Üçlüsü; Altılı
Grup (Group of Six); Vişegrad Dörtlüsü (V-4)
Para
Birimi
Polonya Zlotisi
Temel
Ekonomik Veriler[2][3][4]
Enflasyon(2017): %1,91,
İşsizlik(2018): %6,2,
GDP: 27 058 USD per capita
%1 of GDP
WIPO nezdinde 2016 yılında toplam 6,141 adet patent,
120,413 adet ticari marka ve 44,303 Endüstriyel Dizayn tescil edilmiştir.
Polonya’nın genel patent profiline bakıldığında 2002-2016
yılları arasında %9,49’luk oranla en fazla Mühendislik, %5,94’lik oranla ölçüm
teknolojileri ve üçüncü %5,82’lik payla Organik Kimya teknolojileri alanında
verilmiştir. 2016 yılı verilerine göre en fazla patent başvurusu yapan
şirketler aşağıdaki gibi sıralanmaktadır;
Yüksek
Öğrenimdeki Toplam Öğrenci Sayısı[8]
2016 verilerine göre Lisans ve Yüksek lisans ve sonrası
seviyede toplam 1405133 öğrenci öğrenim görmektedir. Bu sayının %4,8 (134,835)
ini Avrupa Birliği üye ülkelerinin vatandaşlarını ve 307,540ını ise Avrupa
Birliği vatandaşı olmayan farklı ülkelerden gelen öğrenciler oluşturmaktadır.
Önemli
Eğitim Kurumları ve Enstitüler
Polonya özellikle Avrupa Birliğine girdikten sonra
yükseköğretimde cazibe merkezi olmuştur. Bu açıdan önemli eğitim kurumları ve
enstitülerin olduğu söylenebilir. Bunlardan bazıları aşağıya çıkartılmıştır.
Eğitim
Sistemi ve Akademik Ortam[9]
Polonya’da 2017 de başlayan eğitim reformu ile eğitim
sisteminde köklü değişikler yapılmıştır. Bu reforma göre okul öncesi 6 yaş
itibariyle 1 yıl zorunlu, ilkokul 7 yaşında başlıyor ve 10 yıl zorunlu eğitim
vardır. Okul seviyeleri okul öncesi 1 ilkokul 6, ortaokul 3, orta öğretim ise 3-4
yıldır. Polonya'da, 25-64 yaşlarındaki yetişkinlerin %91'i OECD ortalamasının %74'ünden ve OECD'deki en yüksek orandan çok daha üst orta öğrenimini
tamamlamaktadır.
PISA(2015)[10]verilerine
göre Polonya öğrenci okuma becerilerinde, matematik ve fen bilimlerinde
ortalama 504 puan aldı ve OECD ortalamasının 486 üzerinde kaldı. Matematik okuryazarlığında 17. sırada, okuma becerilerinde 13. sırada ve Fen Bilimleri
okuryazarlığında 22. sırada yer almaktadır.
Yükseköğretimde iki farklı kurum vardır:
1: Üniversite modeli
2: Üniversite dışı model
İki model de bir ve ikinci çerçeve programları sağlarken
sadece 1. model uzun lisans program ve doktora programını sağlamaktadır. İki
programda tam zamanlı ya da yarı zamanlı olarak sürdürülmektedir.
Çok çeşitli türlerde üniversite dışı ve üniversite
yükseköğretim kurumları vardır: üniversite dışı yüksek mesleki okullar (wyzsze
szkoly zawodowe), öğretmen eğitimi kolejleri (kolegia nauczycielskie),
geleneksel üniversiteler (uniwersytety), teknik üniversiteler (politechniki),
ve akademiler (akademie). Polonya'da, 2010’lu yıllarda eğitim sistemini genel
Avrupa kabul standartlarını yukarı çekmek amacıyla bazı değişiklikler
yapılmıştır. Yükseköğrenim kurumlarına giriş için (kolej veya üniversite
düzeyi) Matura sınavını geçmek gerekir. Eğitimlerine devam etmeye karar veren
öğrenciler teknik üniversiteler, mühendislik, tarım akademileri, ekonomi
akademileri ve yüksekokullar ile diğer meslek yüksekokullarından, öğretmen
eğitim kolejlerine gidebilirler. Başvurular, bağımsız yükseköğrenim kurumları
tarafından bireysel şekilde tasarlanmıştır. İki ana akademik nitelik: lisans
öğrenimi (üç yıl) (The Licencjat); ve iki yıllık çalışma ile yüksek lisans
(Tytul Magistra/Magister) derecesi alabilirler. Sonra doktora (Podyplomowe)
derecesi için 3-4 yıllık bir eğitim gerekmektedir.
Polonya’da eğitim alan yabancı öğrenci sayısı son
yıllarda hızla artma eğilimi göstermektedir. Bunun en önemli nedenlerinden biri
ülkenin AB’ne girmesinden sonra özellikle eğitim alanında hâlihazırda yüksek
olan kalite standartlarını daha da yükseltmiş ve Polonya üniversitelerinden
alınan diplomaların tüm dünyada saygınlık ve geçerliliğinin artmış olmasıdır.
Doktora ve
Post Doc Çalışmaları Hakkında Bilgiler[11]
Avrupa'nın en hızlı büyüyen ve en genç nüfusa sahip
ülkelerinden biri olan Polonya’da üniversite eğitimi almak her geçen yıl daha
da popüler bir fikir haline gelmeye başlıyor. Çok sayıda üniversitenin
İngilizce eğitim verdiği Polonya’da eğitim ve yaşam giderlerinin oldukça
ekonomik olması ve eğitim kalitesinin çok yüksek düzeyde olması birçok değişik
ülkeden öğrencileri Polonya'da eğitim almaya çekiyor. Polonya’da konuşulan
resmi dil Lehçe olmasına rağmen ülkenin birçok üniversitesinde tıp,
mühendislik, işletme, eczacılık gibi bölümlerde İngilizce eğitim
verilmektedir. Post Doc çalışmaları ise
her bölüm veya enstitünün kendi sayfasından da ilan edilmekle beraber bazı
üniversiteler her dönem Post Doc başvurularını belirli tarihler veya yılın her
döneminde kabul etmektedir. Post Doc için düşünülen bölümle direkt temasa
geçilmesi daha uygun olmaktadır.
Yabancılara
Verilen Bilimsel Teşvikler ve Programlar
Aşağıda üniversitelerin kendi burs ve teşviklerinden
bağımsız olarak verilen devlet veya özel sektör kaynaklı bazı bireysel,
kurumsal teşvik veya iş birliklerinin listesi bulunmaktadır.
Burslar
TÜBİTAK ile Polonya Ulusal Araştırma ve Geliştirme
Merkezi (NCBR) arasındaki İş Birliği çerçevesinde Türk ve Polonyalı bilim
insanları arasında ortak projeler desteklenmektir. TÜBİTAK-NCBR İş Birliği
projelerine yurtdışı seyahat desteğinin yanı sıra Türk tarafına talep edilmesi
durumunda TÜBİTAK tarafından ayrıca araştırma desteği de verilebilmektedir.
Polonya
Türkiye Ticaret Odası (PTCoC)[13]
PTCoC Türk firmalarının Polonya pazarına girmelerinde ve
bilgi edinmelerinde kolaylık sağlamaktadır.
Polonya ve Türkiye sanayileri arasında önemli
benzerlikler vardır. İmalat sanayinin birçok sektöründe olan kendi kendine
yeterlilik, tamamlayıcılık gibi benzer olanaklara iki ülkenin de sahip olduğu
görülmektedir (Örneğin; otomotiv sanayi, beyaz eşya, TV ve IT ürünleri).
Polonyalı ve Türk şirketlerin üçüncü ülke pazarlarına
açılmak için ortaklaşa hareket ederek bu imkânları kullanmasında büyük bir
potansiyel olduğunu belirtmekte yarar vardır. Polonyalı şirketlerin Letonya, Litvanya,
Estonya, Beyaz Rusya, Slovenya, Çek Cumhuriyeti gibi komşu ülkelerdeki iş kurma
ve yürütme edinim ve tecrübelerinden yararlanılarak ortak iş kurma olanakları,
tüm Ortak Pazar ülkelerinde yaygınlaştırılabilir.
Polonya'da, kişi başına ortalama harcanabilir gelir 18
906 ABD doları olup OECD ortalamasının yılda 30 563 ABD doları daha düşüktür.
En zengin ve fakir kesimler arasında önemli bir boşluk vardır. Nüfusun en üst %20'si alttaki %20'ye yakın beş katına varıyor.
İstihdam açısından, Polonya'da 15 ila 64 yaş arasındaki
kişilerin yaklaşık% 65'i ücretli bir işe sahiptir ve OECD istihdam ortalaması
olan% 67'nin altında. Erkeklerin yaklaşık %71'i ücretli çalışırken, bu oran
kadınlarda %58'dir. Polonya'da, çalışanların neredeyse %7'si çok uzun saatler
çalışmaktadır, bu oran %13'lük OECD ortalamasından daha azdır ve erkeklerin %10'u kadınların sadece% 2'sine kıyasla çok uzun süre çalışmaktadır.
İyi bir eğitim ve beceri, bir iş bulmak için önemli bir
gerekliliktir. Polonya'da 25-64 yaş grubundaki yetişkinlerin %91'i OECD
ortalamasının %74'ü ve OECD'deki en yüksek oranlar arasında orta öğretim
görmüştür.
Sağlık açısından, doğumda Polonya'da yaşam beklentisi 78
yıl olup, OECD ortalamasının( 80 yıl) iki yıl altındadır. Kadınlar için
ortalama ömür 82 yıl, erkekler için 74 yaştır.
Genel olarak Polonyalıların yaşamları OECD ortalamasından
daha az tatmin edicidir. Hayatla ilgili genel memnuniyetini 0 ile 10 arasında
bir ölçekte değerlendirmeleri istendiğinde Polonyalılar 6.0 ortalama not verdi.
OECD ortalaması ise 6.5tir. Ülke nüfusunun sadece 0,4’ ü göçmendir.
Ülkede
Yaşayan Türklerin Durumu[15]
2017 itibariyle resmi kayıtlara göre oturum kartını
elinde bulunduran Polonya’da yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı nüfusu
3762’dir. Bu nüfusun bir kısmında süreli oturum, bir kısmında ise süresiz
Polonya’da yaşama ve çalışma hakkı bulunuyor. 2011 yılında yapılan son nüfus
sayımına göre, bugün Polonya’da (her ne kadar bilgiler 1500 ile 5000 arasında
değişiyor olsa da) yaklaşık 2000 Tatar yaşıyor. Bugün Polonya’da yaşayan
Tatarların çoğunluğunu, 17. yüzyılda göç eden Tatarlar değil; II. Dünya Savaşı
sırasında, büyük kayıplar veren ve savaş sonrası ülkesine geri dönen Polonyalı
Tatarlar oluşturuyor. Tatarların yarısından fazlası, Białystok bölgesinde yaşıyor.
Geri kalan kısım ise, birçok farklı bölgeye dağılmış durumda: Tricity, Mazury
ve hatta Polonya’nın batı bölgesi (Gorzów Wielkopolski). Tatar kültürünün yoğun
olarak görülebileceği iki küçük kasaba var: Bohoniki ve Kruszyniany. Her ne
kadar, buralarda çok fazla nüfus kalmamış olsa da, Tatarlar Kurban ve Ramazan
Bayramı gibi Müslüman geleneksel dönemlerinde buralarda bir araya gelerek
adetlerini yerine getiriyorlar.
Eyaletlere Göre Nüfus
Yerel Dil
İmkânları
Polonya’ya gelen ve burada Lehçe öğrenmek isteyen
öğrencilere, turistlere iş adamlarına ve göçmenlere yönelik çeşitli amaçlarda
hizmet veren kurslar olduğu gibi Üniversiteler bünyesinde de hazırlık sınıfları
mevcuttur. Bu kurslardan bazıları şunlardır:
Resmi
Tatiller
Polonya'ya
Seyahat Edecek Türk Vatandaşlarının Dikkatine
Polonya 30 Mart 2008’de AB’nin Schengen vize rejimi
uygulamasına katılmıştır.
Pratik
Bilgiler
Türkiye
Konsoloslukları İletişim Bilgileri
T.C
Varşova Büyükelçiliği
Adres: Ul. Rakowiecka 19 02-517 Warszawa Poland
Telefon: +48 22 854 61 10 Konsolosluk şubesi için: +48 22
854 61 11
Faks: +48 22 646 43 25
Eposta: embassy.warsaw@mfa.gov.tr
T.C Krakow
Başkonsolosluğu
Adres: Turkish Consulate General in Krakow, Poland - ul.
Jaracza 10 - 31-216 Krakow - Poland
Telefon: (+48) (12) 416 30 05
T.C Poznan
Başkonsolosluğu
Adres: Turkish Consulate General in Poznan, Poland ul.
Stary Rynek 78/79 Palac Dzialynskich 61-772 Poznan Poland
Telefon: (+48) 61 894 54 04
Fax: (+48) 61 894 54 05
E-mail: levent@levent.com.pl
[1]http://swaid.stat.gov.pl/EN/Demografia_dashboards/Raporty_predefiniowane/RAP_DBD_DEM_1.aspx
[2]https://data.oecd.org/poland.htm#profile-economy
[3]https://www.statista.com/statistics/376394/inflation-rate-in-poland/
[4]https://data.oecd.org/poland.htm#profile-economy
[5]https://data.oecd.org/united-kingdom.htm#profile-innovationandtechnology
[6]https://data.oecd.org/poland.htm#profile-innovationandtechnology
[7]http://www.wipo.int/ipstats/en/statistics/country_profile/profile.jsp?code=PL
[8]http://www.go-poland.pl/higher-education-institutions
[9]https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/poland_ro
[10]https://www.oecd.org/pisa/pisa-2015-results-in-focus.pdf
[11]http://www.go-poland.pl/5-reasons-study-poland
[13]http://www.ptcoc.eu/polonya-t%C3%9Crk%C4%B0ye-t%C4%B0caret-odasi/hakk%C4%B1m%C4%B1zda_36.html
[14]http://www.oecdbetterlifeindex.org/countries/poland/