Japonya, Yeni Bir Kütleçekim Teleskobu Kurdu


En güncel bilimsel haberlerden, akademik teklif, çağrı, etkinliklerden haberdar olmak için e-bültenimize üye olun.

E-Bülten Aydınlatma Metni

07/10/2019

TABIP Portal tarafından eklenmiştir.

Kütleçekimi dalgalarını gözlemleyebilmek için çeşitli ülkelerdeki tesisler aracılığıyla oluşturulan dev teleskop, yakın zamanda yenilenecek. Teleskopa Japonya’daki gözetim merkezi de dahil olacak.

Bundan yüz yıl kadar önce Albert Einstein, kütleçekimi olarak bilinen kavramdan bahsettiğinde fizik dünyasını değiştirmeye hazırlanıyordu. O günden bu yana teoride var olması gerektiği savunulan bu kütleçekimi dalgalarını gözlemlemeye çalışıyoruz ancak henüz istenilen başarıya ulaşamadık.

Bilim insanları teknolojinin gelişimini sağlamakla kalmayıp ürettikleri teknolojiyi de daha fazla sırrı ortaya çıkarmak için kullanıyorlar. Günümüzün teknolojisi sayesinde farklı ülkelerde bulunan gözlemevlerini bir araya getirerek teleskoplar oluşturmak mümkün oluyor. Bu durumun örneklerinden biri de kütleçekimi dalgalarını gözlemlemek için kurulan iş birliği. Louisiana (ABD), Washington (ABD) ve İtalya’da bulunan gözlemevlerine şimdi de Japonya’da bulunan bir gözlemevi katılacak.

Bu alan aslında oldukça yeni bir alan ve Einstein’in 1 asırlık sorusu 4 yıl önce LIGO tarafından çözüldüğünde ortaya çıktı.

Einstein’ın kütleçekimine yaklaşımı

Albert Einstein, nötron yıldızları ve kara delikler gibi çok büyük kütlelerin hızlandıkları zaman uzay zaman dokusunu yırtabileceklerini ve bunun da yerçekimi dalgaları oluşturabileceğini söylemişti. Bu dalgaların tespit edilmesinin ise çok zor olacağını zira ortaya çıkan yırtılmanın çok zayıf olacağını söylemişti.

Sonraki 100 yılda da bu dalgaları görmeye harcadık ama çok da başarılı olamadık. 1990’larda ABD’de kurulmaya başlayan tesisler, ‘gözlemlemesi imkansız’ bu dalgaları görmeyi denemek amacıyla kurulmuştu. 13 yıllık süreden sonra LIGO ilk defa 2015 Eylül’ünde sinyaller yakalamayı başarmıştı.

Şimdi bu üç yapıya ek olarak Japonya’da Kamioka Kütleçekimi-dalga Tespit (KAGRA) tesis de çalışmaya katılacak. KAGRA sayesinde büyük gök cismi çarpışmaları daha net bir şekilde gözlemlenebilecek. Böylece dalgalar ve enerji hareketleri daha net bir şekilde gözlemlenebilecek. Yeni tesis ile birlikte 100 kadar çarpışmanın gözlemleneceği tahmin ediliyor.